5 manieren om duurzaamheid in het onderwijs te integreren

27 januari 2025

Docenten hebben de kans om leerlingen niet alleen kennis bij te brengen, maar hen ook
bewust te maken van hun rol in een duurzame toekomst.

Duurzaamheid gaat over het in balans brengen van menselijk handelen met de natuurlijke
en sociale omgeving, met als doel een leefbare wereld te behouden voor volgende
generaties.

Met de verplichtingen uit de Burgerschapswet, die scholen aanmoedigt om
burgerschapsvaardigheden te verweven in het curriculum, is duurzaamheid een thema dat je
in bijna elk vak kunt integreren.

Hieronder vind je vijf concrete manieren om duurzaamheid in je lessen en activiteiten te
verwerken.

1. Projectmatig leren: breng duurzaamheid tot leven

Organiseer een project waarbij leerlingen samenwerken aan een tastbare uitkomst. Denk
aan:

● Het ontwerpen van een schooltuin waar leerlingen leren over biodiversiteit en voedselproductie.
● Een energiebesparingscampagne waarin leerlingen onderzoeken hoe de school haar energieverbruik kan verminderen, hier kunnen interessante berekeningen op
losgelaten worden!
● Een afvalscheidingsproject waarbij leerlingen ontdekken wat voor en hoeveel afval we produceren en wat de verwerkingsmogelijkheden van afval zijn. Er kunnen
bijvoorbeeld posters gemaakt worden, om bewustzijn te creëren.
● Het in kaart brengen van de mobiliteit en logistiek van de school: wat is de footprint voor de bevoorrading? Hoe komen de docenten naar school? Wat kan er meer
toekomstbestendig?
● Organiseer een circulaire markt waarin het hergebruik van tweedehands artikelen, waaronder kleding, wordt gepromoot.

Door leerlingen praktische projecten te laten uitvoeren, help je hen om duurzaamheid te zien
als iets waar ze zelf invloed op hebben. Je versterkt hun verantwoordelijkheidsgevoel en
betrokkenheid bij de wereld om hen heen.

2. Werk vakoverstijgend.

Duurzaamheid is een perfect thema om vakken met elkaar te verbinden. Bijvoorbeeld:

● In een biologieles leren leerlingen over de impact van landbouw op biodiversiteit.
● Bij aardrijkskunde bestuderen ze de transportketens van voedsel en de impact op hetmilieu.
● Bij economie vergelijken ze de kosten van duurzame en niet-duurzame productiemethoden.

Werk samen met collega’s om projecten te ontwikkelen die verschillende perspectieven
combineren. Dit helpt leerlingen niet alleen om vakinhoudelijke kennis te verdiepen, maar
ook om het grotere plaatje te begrijpen. Heel mooi hoe burgerschap op deze manier ook tot leven komt bij biologie, aardrijkskunde en economie!

3. Gebruik discussie en debat om bewustzijn te creëren

Zet je klaslokaal in als podium voor gesprekken over duurzaamheid. Faciliteer bijvoorbeeld:

● Debatten over de vraag of technologische oplossingen voldoende zijn om klimaatverandering tegen te gaan.
● Discussies over ethische vraagstukken, zoals de impact van fast fashion of de verantwoordelijkheid van rijke landen in het oplossen van milieuproblemen.

Deze activiteiten stimuleren kritisch denken, versterken spreekvaardigheid en helpen leerlingen om verschillende perspectieven te waarderen.

4. Breng duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s) tot leven

De 17 duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties kunnen een inspirerend
kader vormen voor diverse lessen. Laat leerlingen onderzoeken hoe deze doelen relevant
zijn voor hun eigen omgeving. Bijvoorbeeld:

● In een les bij de kunstvakken (CKV, tekenen, handvaardigheid etc) kunnen leerlingen posters maken over de SDG’s, gericht op bewustwording.
● Laat ze in groepjes een lokaal probleem aanpakken, zoals zwerfafval of energiebesparing, en een oplossing bedenken die aansluit bij de SDG’s.

Deze doelen bieden structuur en maken duurzaamheid begrijpelijk en actiegericht.

5. Geef duurzaamheid handen en voeten met praktische activiteiten

Praktische activiteiten maken duurzaamheid concreet. Denk aan:

● Een excursie naar een duurzame boerderij waar leerlingen leren over biologische landbouw.
● Een zwerfafval-opruimactie waarbij leerlingen zien hoe hun inspanningen direct verschil maken.
● Het meten van energieverbruik in de klas en brainstormen over manieren om dit te verminderen.
● Het in kaart brengen van de eigen footprint door een ‘duurzame dag’ project waarbij wordt gekeken naar diverse thema’s: energie, mobiliteit, circulariteit, voeding.

Deze activiteiten laten leerlingen ervaren dat hun acties impact hebben, wat motiveert om
duurzamer te leven.

Begin vandaag!

Als docenten spelen we een belangrijke rol in de bewustwording en het motiveren van leerlingen op het gebied van duurzaamheid. Door projectmatig leren, interdisciplinaire samenwerking, discussies en praktische activiteiten in lessen te integreren, bieden we leerlingen niet alleen kennis, maar ook vaardigheden en motivatie om actief bij te dragen aan een duurzame toekomst.

Op zoek naar meer praktische handvatten om duurzaamheid te integreren?
EduVibes organiseert graag een studiedag in het kader van burgerschap waar duurzaamheid een grote rol kan spelen, op jouw school. Stuur ons een bericht voor een vrijblijvende offerte of meer informatie!